Sprzęgło motocyklowe - budowa, działanie i konserwacja
W motocyklu sprzęgło pełni bardzo ważną funkcję - to właśnie za jego sprawą możliwe jest zatrzymanie pojazdu oraz zmiana biegów. Nie trzeba chyba nikomu tłumaczyć, jak istotne jest prawidłowe działanie tego podzespołu. Płynne załączanie napędu czy też rozłączanie od silnika wymaga odpowiednio funkcjonującego i wyregulowanego sprzęgła. Jak i kiedy należy je wymienić? W jaki sposób o nie zadbać, aby ustrzec się awarii?
Czym jest sprzęgło?
To element budowy motocykla, który pozwala na połączenie dwóch wałów – napędowego oraz napędzanego. Sprzęgło z racji swojej głównej funkcji odpowiada za przekazanie momentu obrotowego silnika dalej do układu przeniesienia napędu skrzyni biegów i przekładni końcowej. W tym celu musi posiadać wystarczającą powierzchnię cierną, która może pracować w środowisku suchym lub w mokrym, tj. w kąpieli olejowej. W silnikach z wałem korbowym umieszczonym wzdłuż motocykla mamy do czynienia z pierwszym wariantem. Z kolei w pozostałych przypadkach zdecydowanie częściej spotyka się to drugie.
Im moment obrotowy silnika jest większy, tym wspomniana powierzchnia musi być większa. Dzięki temu możliwe jest płynne zmienianie biegów oraz zatrzymywanie motocykla. Wśród sprzęgieł montowanych w jednośladach można wymienić cierne, wielotarczowe, mechaniczne oraz sterowane ręcznie lub w sposób automatyczny. Cały mechanizm funkcjonuje za sprawą dźwigni sprzęgła, która umieszczona jest po lewej stronie kierownicy i działa za pośrednictwem cięgna. Sprzęgło składa się z wielu niewielkich elementów, co sprawia, że awaria choćby jednego z nich nie należy do najprostszych do usunięcia.
Prawidłowe serwisowanie i konserwacja sprzęgła
Zużycie sprzęgła można rozpoznać poprzez wystąpienie kilku symptomów. Pierwszym objawem mogą być trudności ze zmianą biegów. Równie często motocykliści napotykają wrażenie pełzania swojej maszyny przy wciśniętym sprzęgle. Wówczas moment obrotowy silnika nadal jest przekazywany na układ napędowy. Z kolei podczas przyspieszania na wyższym biegu przy dużym obciążeniu silnika może dochodzić do poślizgu sprzęgła, obroty wzrastają, lecz nie dochodzi do wzrostu prędkości. W takich sytuacjach nie można zwlekać z wizytą w serwisie lub wymianą podzespołu.
Decydując się na drugie rozwiązanie, należy znaleźć odpowiedniego producenta oraz wyszukać model sprzęgła dopasowany do posiadanego przez nas motocykla. Z pewnością na rynku znajdziemy wiele kuszących cenowo elementów, ale w tym przypadku każda część, począwszy od dźwigni sprzęgła po tarczki bądź pojedyncze sprężyny, powinna cechować się wysoką jakością wykonania, którą oferują tylko renomowani producenci.
Dlaczego w większości modeli montowane jest sprzęgło mokre?
W motocyklach zdecydowanie częściej instalowane są sprzęgła wielotarczowe pracujące w kąpieli olejowej. Dlaczego ten typ stał się najpopularniejszy? Zdaniem specjalistów w pewnym stopniu jest w stanie korygować błędy kierowcy podczas jazdy. Wydatnie na pracę sprzęgła wpływa ośrodek, w jakim funkcjonuje, dlatego obecność oleju pozwala na jego spokojniejsze i bardziej płynne działanie. Przykładowo motocyklista, który niezbyt precyzyjnie będzie operować dźwignią i rączką gazu, nie odczuje gwałtownych szarpnięć czy też drgań swojej maszyny. To argument, który stanowi o wyższości sprzęgła w kąpieli olejowej nad suchym, pracującym w powietrzu, które w znikomy sposób wpływa na jego działanie.
Obecność oleju w komorze wymusza stosowanie specjalnych gatunków oleju. Jeśli zaniedbamy czynności związane z konserwacją, to może dojść do odkształceń i przetarć wielu elementów, a nawet niekontrolowanych wycieków. W wyniku dynamicznej jazdy, sprzęgła mokre są w szczególności podatne na dość szybkie zużywanie okładzin i tarcz ślizgowych. Warto wziąć to pod uwagę, jeśli na co dzień jeździmy na wyścigowym motocyklu. Sprzęgła mokre najlepiej sprawdzają się przy spokojnej jeździe, wówczas ich żywotność może dochodzić nawet do 100 tysięcy kilometrów.
